Agrarisch landschap in Goirle

Toen in het najaar van 1971 de familie Havermans in Rijen hun oude schuur wilde opruimen om zo ruimte te maken voor een nieuwe, wisten zij niet wat dat plan in Goirle teweeg zou brengen. Hoe is niet meer te achterhalen maar enkele mensen van de Goirlese heemkundekring kregen hier weet van en besloten een bezoekje te brengen aan Rijen. Daar zagen ze die oude schuur die volgens hem prima paste binnen hun plannen om in het midden van het dorp -in samenwerking met de gemeente-  een parklandschap te ontwikkelen.

Afbraak schuur in Rijen

Ze gingen in onderhandeling met de familie Havermans en hoorden dat ze de schuur mochten hebben als ze alles netjes opruimden. Om die overeenkomst te bereiken was nog een kunstje nodig: tijdens het gesprek in de keuken zag Willy van Rooij, een van de Goirlese mannen, een klok hangen die stil stond. Mevrouw Havermans zei dat deze al jaren stil stond en niet aan de gang te krijgen was en dat de kosten voor een klokkenmaker de pan uit zouden rijzen. Daarop opperde Willy of hij ook een poging mocht wagen. 

Toen dat gelukt was -Willy had als hobby klokken maken-  was het ijs gebroken en kon men aan de gang gaan. Afbreken, opladen en naar een leeg veld brengen van het afval (dakriet enzo) en daar de brand er in steken (dat mocht in 1973 in het buitengebied van Rijen nog!). Na drie weken was het erf leeg en kon met behulp van enkele Goirlese ondernemers (o.a. Paulissen en Van Besouw) het vervoer van de zware gebinten naar Goirle geregeld worden. Dit laatste omdat de gemeente negatief had geantwoord op een verzoek om deze verhuizing financieel te ondersteunen. Tijdens het opbouwen ontdekte men nog iets opvallends: het bleek te gaan om een schuur die in de jaren rond 1832 in Rijen gebouwd was met de gebinten van een oudere schuur die bij kasteel IJpelaar bij Breda als schuurkerk dienstgedaan had. Deze schuurkerk dateerde van 1683 en werd tijdelijk gebruikt door de Bavelse pastoor, de Goirlenaar Antonius Crols! In de tijd van de verhuizing van de schuur naar Rijen was in een van de staanders het jaartal 1852 gekerfd met de letters NVB. Op de kadasterkaart van 1832 staat op deze plek een schuur ingetekend dus is de vraag alleen nog of hij er in 1832 al stond of dat hij in 1852 naar Rijen verplaatst is.

Opbouw schuur
Het oude weitje voor kleinvee

De opbouw op het erf gebeurde ook weer met behulp van Goirlese ondernemers (o.a. Santegoets) omdat je die grote eiken spanten niet met 2 man overeind krijgt. Na maanden hard werken was het klaar: er stond in 1974 een Vlaamse schuur op het heemerf.

Voor die dag was echter al het huis van Leonard Brock (de Sparwinkel aan de Nieuwe Rielseweg) door de gemeente gekocht en dit stond op de nominatie om gesloopt te worden. Daarom verzocht het heembestuur om dit pand in huur te krijgen om er een museum van te maken. Tegelijk wilde men van de erachter liggende gronden een landschapspark maken met een weidegebiedje voor kleinvee zoals ezels en konijnen; verder een bos, dat overigens voor een groot deel zou bestaan uit struiken, verder een stukje heidelandschap met vennetjes en als stralend middelpunt de gerestaureerde molen. Om de bezoekers dichter bij de dieren te laten komen zou er in het iets golvende landschap ook een bruggetje komen. Men verwachtte dat e.e.a. voor een prijs van f284.000,00 te realiseren zal zijn.

Wat er van dit ambitieuze plan terecht gekomen is weet elke Goirlenaar: het vennetje noemen we nu een vijver, in de weitjes lopen nu de herten en geiten en we noemen het “Het Molenpark”. Enkele jaren geleden heeft het een opknapbeurt gehad maar een bos en een heideveldje is er nooit gekomen. Wel een nieuwe brug en een soort vissteiger met stapstenen.

Ontwerp Molenpark

De schuur zelf is in de afgelopen jaren van onschatbare waarde gebleken voor de heemkundekring en dus voor Goirle! Hij werd en wordt gebruikt als onderdeel van het museum, als tentoonstellingsruimte en hij is door de gemeente erkend als officiële plaats voor huwelijken. Men kan er trouwen!!

In de jaren vanaf 2010 heeft men de schuur gerestaureerd door allerlei isolatiewerkzaamheden. Grappig detail was dat de rietdekker die het nieuwe dak maakte de kleinzoon was van de rietdekker die in 1974-1975 het eerste dak gemaakt had. Al met al is het een verademing voor vele bezoekers om na de drukte van de dag de rust te vinden in dit park. Bezoekers valt zelfs op dat het een oase is in het dorp als je ze daarop wijst. Toekomstige bouwplannen achter het park hoeven de rust niet te verstoren, maar dat hangt van de invulling van die plannen af.

Overzicht Molenpark